Od 6 grudnia 2019 roku w Polsce obowiązuje tzw. korytarz życia (lub korytarz ratunkowy) – sposób tworzenia miejsca dla przejazdu pojazdów ratowniczych. Korytarz tworzony jest między skrajnym lewym a sąsiednim pasem ruchu. Niestety, polski przepis na korytarz życia jest wadliwy.

Zjazd tylko do krawędzi pasa ruchu

Zgodnie z wprowadzonym przepisem, kierujący pojazdami tworząc tzw. korytarz życia zobowiązani są zjechać do krawędzi pasa. Przepisy w żadnym miejscu nie wspominają o tym, by zająć pobocze – a wtedy utworzony korytarz pomiędzy pasami ruchu miałby przecież większą szerokość. Poniżej przytaczam cały art. 9 ustawy Prawo o ruchu drogowym (wytłuszczenia własne):

Art. 9. 1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.

2. W warunkach zwiększonego natężenia ruchu pojazdów utrudniającego swobodny przejazd pojazdu uprzywilejowanego w celu umożliwienia swobodnego przejazdu tego pojazdu:
1) na jezdni z dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierujący pojazdem poruszający się lewym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierujący pojazdem poruszający się prawym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasa ruchu;
2) na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku kierujący pojazdem poruszający się skrajnym lewym pasem ruchu jest obowiązany usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a kierujący pojazdami poruszający się pozostałymi pasami ruchu są obowiązani usunąć się z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasów ruchu.

3. Kierującemu pojazdem innym niż uprzywilejowany zabrania się korzystania z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego utworzonej w sposób, o którym mowa w ust. 2. Kierujący pojazdem może kontynuować jazdę po uprzednio zajmowanym pasie ruchu po przejeździe pojazdu uprzywilejowanego.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do pojazdów zarządców dróg lub pomocy drogowej biorących udział w akcji ratowniczej.

ustawa Prawo o ruchu drogowym (stan na 8.02.2021)

Pierwszy ustęp ogólnie nakazuje ułatwiać przejazd pojazdu uprzywilejowanego. Drugi ustęp to właśnie korytarz życia, choć przepis ten jest dość zagmatwany. Przepis ten nakazuje zjazd do odpowiednich krawędzi pasów ruchu jeszcze zanim zauważymy pojazd uprzywilejowany (w warunkach zwiększonego natężenia ruchu pojazdów). Celem takiego zachowania jest umożliwienia swobodnego przejazdu pojazdu uprzywilejowanego. Nie znalazłem definicji swobodnego przejazdu, ale wydaje mi się, że chodzi o to, że po prostu jazda pojazdu uprzywilejowanego nie jest ograniczana przez inne pojazdy tworzące korytarz życia. Np. straż pożarna nie musi czekać, aż zostanie zwolnione miejsce przez pojazdy w korku – chyba nie byłby to przejazd swobodny.

Szerokość korytarza życia

Zobaczmy, co się stanie gdy zastosujemy się do przepisu zawartego w ust. 2. Gdy ustawimy dwa samochody ciężarowe do krawędzi pasów ruchu to pomiędzy nimi zostanie co najwyżej 2 metry przestrzeni (rys. 1). Więcej miejsca będzie, gdy na jednym z pasów ruchu ustawimy samochód osobowy (rys. 2). Ale czy tak właśnie powinien wyglądać korytarz życia? Przyjęte szerokości pasów ruchu, pasa awaryjnego i opaski są wartościami, jakie może mieć droga ekspresowa dwujezdniowa (S 2×2). Przyjmijmy, że samochody ciężarowe mają szerokość 2,5m (w tym straż pożarna).

Stanowi to dość oczywisty absurd. Zjechanie do krawędzi pasa ruchu nie gwarantuje możliwości swobodnego przejazdu pojazdów uprzywilejowanych, a przepis nie zezwala na przekroczenie ciągłych linii w celu wjazdu na pobocze lub pas rozdzielający.

Pierwotny projekt

Co zaskakujące, pierwotny projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym zakładał możliwość wjazdu na pobocze lub pas rozdzielający!

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, kierujący pojazdem poruszający się skrajnym pasem ruchu może wjechać na pobocze lub pas rozdzielający

Projekt z dnia 2 lipca 2019 r.

Niestety, MSWiA zgłosiło uwagę do tego przepisu. Zapis ten – w opinii MSWiA – rzekomo zawężałby możliwość ułatwienia przejazdu pojazdu uprzywilejowanego, dopuszczając jedynie wjazd na pobocze lub pas rozdzielający. Zapis zezwalający na zajmowanie pobocza i pasa rozdzielającego został usunięty. Szkoda, bo przecież pierwotny ust. 3 wskazywał tylko, że można zająć pobocze lub pas awaryjny. Zamiast usuwać ten zapis można było zawęzić go jedynie do art. 2 ust. 3 (czyli korytarza życia).

Rozwiązania w innych krajach

Gdy projekt trafił do Sejmu, w wersji bez wjazdu na pobocze, dołączono do niego analizę „Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?”. Lekturę tego dokumentu polecam. Możemy zobaczyć, że w większości krajów, w których przepisy regulują tworzenie korytarza życia, przepisy nakazują w sposób ogólny utworzenie korytarza życia (przejazdu ratunkowego) w odpowiednim miejscu. W niektórych przypadkach (np. Chorwacja) pojazdy zobowiązane są przesunąć się na prawo lub lewo. Są kraje, gdzie tak jak w Polsce precyzyjnie nakazuje się przesunąć do krawędzi pasa ruchu (Luksemburg), ale… pojazdy mogą wjechać na pas awaryjny.

Nie rozumiem dlaczego analizując przepisy obowiązujące w innych krajach nie obeszło się bez popełnienia błędu w naszych przepisach…

Korytarz życia na egzaminie na prawo jazdy

Na egzaminie na prawo jazdy może pojawić się następujące pytanie: Czy pokazana sytuacja przedstawia poprawnie utworzony „korytarz życia” (pytanie nr 10720)? Jest to pytanie za dwa punkty, wraz z nim wyświetlany jest film, na którym pojazdy zjeżdżają na pas awaryjny (pobocze) aby ułatwić przejazd straży pożarnej.

Choć pytanie odnosi się do korytarza życia, nie do ułatwienia przejazdu pojazdu uprzywilejowanego w ogóle, to… za poprawną odpowiedź na to pytanie uznaje się „tak”.

Petycja do Sejmu

Napisałem petycję do Sejmu w tej sprawie. Moim zdaniem przepisy powinny zezwalać na przejeżdżanie ciągłych linii podczas tworzenia korytarza życia oraz na zajmowanie pasa awaryjnego (pobocza). Gdy pasów ruchu jest więcej niż 2, to pojazdy na środkowych pasach ruchu również powinny móc zjechać dalej niż tylko do krawędzi swojego pasa ruchu – pojazdy te powinny wykorzystać miejsce zwolnione przez inne pojazdy tworzące korytarz życia.

Po kilku miesiącach Biuro Analiz Sejmowych wydało opinię prawną odnośnie tej petycji.

Ciąg dalszy nastąpi…

Petycja została przedstawiona na posiedzeniu Komisji do Spraw Petycji. Komisja zwróci się (lub już to uczyniła) z dezyderatem do Ministra Infrastruktury – sprawa więc będzie mieć swój ciąg dalszy.

Last Updated on 16 marca 2021 by usunznak